ขุดดินเหนียวที่บ้าน...สร้างงานปั้นของตัวเอง

ช่วงนี้ไวรัสโคโรน่ากำลังมาแรง จะออกไปไหนมาไหน ก็ต้องคิดหน้าคิดหลัง เลยมีไอเดีย อยากหาวัตถุดิบที่สามารถหาเองได้แถวๆบ้าน มาสร้างงานศิลปะที่เรารักกันดีกว่า ว่าแล้วก็ลองไปมองหาพื้นที่ที่มีดินแถวๆบ้านได้เลย...ถ้าไม่ใช่ที่ของเราจะเอาอะไรก็ขอเขาก่อนเด้อ 555

...อันที่จริงอยากบอกว่าเราได้รับแรงบันดาลใจจากคลิปในยูทูปแหละ  อยากบอกว่า www.Youtube.com นี่เป็นครูที่ยิ่งใหญ่ของเรามากๆ เราเรียนรู้หลายอย่างจากที่นี่ โดยเฉพาะงานด้านศิลปะ ไม่ว่าจะเป็นงานจิตรกรรม ปฏิมากรรม หรือแม้แต่ภาษา

หลักๆเลยคือเราประทับใจคลิปการสร้างงานศิลปะของคนอินเดีย...ทึ่งมากที่เขาสามารถทำงาน craft ที่อลังการๆได้โดยที่แทบไม่ต้องพึ่งเรื่องไม้เครื่องมือราคาแพง แถมยังเป็นวัสดุที่สามารถหาได้ไม่ยากตามบ้าน หรือธรรมชาติ

ย้อนหลังไปเกือบๆ 18 ปี ประมาณตอนป.4 เราเคยเรียนปั้นดินเหนียว แบบศิลปะเด็กธรรมดานี่แหละ ครูให้ปั้นดินเหนียวสำเร็จรูป(ที่ผ่านกระบวนการเตรียมดิน ทำให้เนื้อละเอียดเสมอกันเรียบร้อยแล้ว) พร้อมกับเข้าเตาเผาให้เสร็จสรรพเลย  ผลงานตอนนั้นก็จะบิดๆเบี้ยวๆหน่อย แต่ถือเป็นประสบการณ์ที่ดี แล้วก็ประทับใจมากๆ...แต่เราก็ไม่ได้ต่อยอดด้านการปั้นเลย ส่วนใหญ่จะไปด้านการวาดซะมากกว่า ส่วนหนึ่งอาจเพราะรู้สึกว่า เราไม่ค่อยมีอุปกรณ์ ดินเหนียวก็ต้องไปตามหาแหล่งที่ทำสำเร็จรูป  เตาเผาอะไรก็ใช้ทุนสูงซะเหลือเกิน

จนกระทั้งเรามาดูการสร้างงานศิลปะของคนอินเดีย...ทำให้เราได้ข้อคิดบางอย่างเลยนะว่า บางทีศิลปะไม่จำเป็นต้องมีเงื่อนไขกับมันมากก็ได้นะ ไม่จำเป็นต้องหาอะไรแพงๆเพื่อให้งานเราพิเศษ ถ้ามันยังลำบากไปสำหรับเราอ่ะนะ...ทำอะไรเท่าที่เรามี ไม่จำเป็นต้องยิ่งใหญ่เกินตัว ทำเพราะอยากทำ ทำเพราะตั้งใจ...งานที่ออกมามันก็จะพิเศษในตัวมันเอง  อย่างน้อยก็ในความรู้สึกของเราแหละ...

เตรียมดิน

อย่างที่บอกไปว่า ดินเหนียวที่เราเห็นเป็นเครื่องปั้นดินเผาต่างๆ จะได้จากดินเหนียวที่ผ่านกระบวนการ(มากมาย) เตรียมดินแล้ว เนื้อจะเนียนละเอียดง่ายต่อการปั้น ขึ้นรูป และเผา แหล่งที่ผลิตเยอะก็ อยุธยา  ราชบุรี อะไรทำนองนั้น...ด้วยความไม่สะดวกอะไรหลายอย่าง เราเลยจะขุดดินเหนียวที่บ้านเราเองนี่แหละ แล้วก็เตรียมดินเองง่ายๆ สไตล์เรา (อาจจะไม่ได้เนื้อละเอียดอย่างที่เค้าขาย แต่ก็พอปั้นได้นะ) อาจจะใช้เวลาเยอะนิดนึง แต่ก็ประหยัดแล้วก็สะดวกดี เลยอยากเอามาแชร์กัน

เราสังเกตได้ว่าเวลาขุดดิน(ที่บ้าน) ดินชั้นที่ลึกลงไป จะเป็นดินเหนียว ว่าแล้วเราก็ขุดดินให้ลึกลงไปประมาณ 10 เซนติเมตร สังเกตว่าดินชั้นบนๆจะมีความร่วนๆกว่า  ด้านล่างที่เป็นดินเหนียวมันจะมีความชิดแน่นของเนื้อดิน เหนียว แล้วก็แข็งๆอย่างเห็นได้ชัดเลย...
 

เทกซ์เจอร์ดินเหนียวจะประมาณนี้
 (เราลืมถ่ายของที่บ้าน อันนี้ขอยืมรูปจาก https://www.mygreengardens.com/การเกษตร/วิธีปรับปรุงดินเหนียวใ/)


1. ขุดดินเหนียว มาแช่น้ำ...เพื่อให้ดินนุ่มระดับ 1 +เอาเศษขยะออก

เจอดินเหนียวแล้ว ก็เก็บมันมาค่ะคุณผู้ชม เอาเท่าที่เราอยากจะได้ เอามาใส่ภาชนะที่สะดวก (ของเราใส่แกนลอนนำ้ที่ผ่าส่วนบนให้เป็นฝาปิดได้) แล้วใส่นำ้ตามไปเยอะๆ กวนๆคนๆ แล้วทิ้งให้มันตกตะกอนซักสัปดาห์นึง....เทนำ้ใสๆออก(ในนั้นจะมีพวกรากไม้และขยะต่างๆลอยอยู่)


2. ปั้นให้เป็นก้อนแบนๆ แล้วตากแดด

เอาส่วนข้นๆที่มีเนื้อดินชั้นล่าง มาปั้นให้เป็นก้อนแบนๆ ตอนปั้นจะสังเกตได้ว่าดินมันยังจับตัวไม่เสมอกัน เป็นก้อนเล็กบ้างใหญ่ยังแข็งๆ หยาบๆอยู่ (ถ้าเอาไปปั้นตอนนี้จะลำบากมากๆ แถมแห้งแล้วก็จะแตกระแหงหนักมาก)

3. ทุบดินให้ละเอียด (กรองเอาแต่ส่วนละเอียด)

พอดินแผ่นที่ปั้นไว้แห้ง  ก็เอามาทุบ! ทุบไปเลยจ้า...ใครจะสะดวก ตำ หรือโม่อะไรใดๆก็ตามสะดวกเลย หลักๆคือแค่จะให้กลุ่มดินมันมีขนาด เล็ก ละเอียดมากเท่าที่จะทำได้ เพื่อที่นำ้จะเข้าไปถึงมันแล้วก็ทำให้เนียนนุ่ม ง่ายต่อการปั้นมากขึ้น

 ทุบแล้วก็เอาตะแกรงมากรองเก็บเอาส่วนละเอียดๆไว้ ที่ส่วนที่ไม่ละเอียดอาจจะเอาไปทุบต่อ หรือไม่ไหวก็ทิ้งไป(ปลูกต้นไม้อะไรก็ว่าไป)


4. เอาผงดินผสมนำ้...รอให้ตกตะกอน

พอทุบๆได้ผงดินละเอียดแล้ว เราจะให้มันเนียนเป็นเนื้อเดียวกัน...เอาเศษรากไม้เล็กๆที่ติดมาออกไป ก็ใส่นำ้ไปอีก  รอให้ตกตะกอนประมาณสัปดาห์นึง

พอตกตะกอนเรียบร้อยแล้วก็เทนำ้ใสๆทิ้ง(รดต้นไม้ก็ได้นะ...เบามือนิดนึงเดี๋ยวขุ่น)เหลือเนื้อดินข้างล่างไว้

5. กรองนำ้ออกจากดิน...แค่พอหมาดๆนุ่มๆ

ขึงผ้าขาวบางหรือผ้าใยธรรมชาติอะไรก็ได้ แล้วก็เทส่วนที่เป็นน้ำดินข้นๆลงไปเพื่อกรองนำ้ออกไปเหลือแต่เนื้อดิน...ขั้นตอนนี้จะนานนิดนึงจะไม่เหมือนกรองนำ้ที่ไหลโจ๊กๆ ดินเหนียวอนุภาคมันจะชิดๆกันนำ้จะไหลผ่านยาก...ก็ให้เอาปลายทุกด้านห่อมันไว้ด้วยกันเป็นเหมือนถึง แขวนไว้ที่ราวตากผ้า หรือต้นไม้อะไรซักอย่าง ให้นำ้มันค่อยๆหยดลงมา...รอสักวัน สองวันแล้วค่อยมาดูว่าดินหมาดๆพอจะปั้นได้หรือยัง

เพื่อไม่ให้นำ้ที่หยดออกมาต้องเสียปล่าวก็เอาไปแหวนไว้บนต้นไม้ที่มีต้นไม้เล็กๆอยู่ด้านล่างก็ได้ ^^

6. รอให้ดินหมาดๆ...ก็ใช้งานได้เลย

สำหรับสภาพอากาศบ้านเรา ช่วงนี้แดดหนักมาก เราห้อยไว้ ประมาณ 3 วันถึงจะใช้ได้ ก็ขึ้นอยู่ว่าอยากได้เหนียวประมาณไหนนะ...ของเราจะได้ประมาณนี้!!!!!!!!!!!

หลังจากนั้น ใครอยากบั้นเป็นอะไรก็ตามอัธยาศัยเลยจ้า  ส่วนเรา เราชอบปั้นพระพิฆเนศ เป็นอย่างแรกสำหรับการเริ่มต้นฝึกปั้นอะไร...หลายที่ที่เห็นเขาปั้นกันก็จะมีการขึ้นโครงกับลวดบ้างอะไรบ้าง แต่ด้วยความอยากทดลองนั่นนี่ก่อน จุดนี้เรายังไม่ได้ขึ้นโครงกับอะไรเลย...

ปั้นเสร็จแล้วววว ดินที่ยังไม่แห้งสีจะคลำ้ๆนิดนึง พอแห้งแล้วจะสีสว่างขึ้นหน่อย  เนื่องจากเราไม่มีเตาเผาที่จะให้งานปั้นแห้งและแกร่งขนาดเครื่องปั้นดินเผา เราแค่รอให้แห้งสนิดอย่างเดียวก็ถือว่าเสร็จเรียบร้อยแล้วววว...แต่ก็กำลังคิดอยู่ว่า อาจลองเคลือบด้วยเรซิ่น หรือปูนพลาสเตอร์อะไรซักอย่างดู ^^

ใครอยากลองงานปั้น อยารอช้า เดินไปขุดดินที่บ้านโลด :)